De literaire canon(s) anno 2022
Eens in de zoveel tijd laait de discussie op over de Nederlandstalige literaire canon. Bestaat die eigenlijk wel? Hoeveel ‘klassieke’ werken telt de Nederlandstalige literatuur? Hoort iedereen zijn klassieken te kennen? Is het noodzakelijk dat middelbare scholieren een lijst met de belangrijkste Nederlandstalige literaire teksten lezen? Met deze vragen werd in 2002 een canonenquête georganiseerd door de toenmalige stichting DBNL onder leden van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde.
Nu, twintig jaar later, zijn deze vragen actueler dan ooit. Kunnen we met een canon onze klassieken behoeden voor de vergetelheid? Welke rol speelt een Nederlandstalige literaire canon in onze geglobaliseerde samenleving? En de lastigste vragen: welke werken behoren dan tot die literaire canon? Of kunnen we beter spreken van literaire canons, meervoud dus? Hoog tijd voor een nieuwe en geactualiseerde bevraging, meende een stuurgroep van diverse partners uit de neerlandistiek in Nederland, België, Suriname en het Caribisch gebied, en daarbuiten. In mei 2022 werd daarom een grootschalige ‘Canonenquête 2022’ gelanceerd.
Brede doelgroep
Meer dan ooit leeft de discussie over de literaire canon onder verschillende groepen in de samenleving. Daarom wordt de bevraging ditmaal uitgezet in het hele Nederlandse taalgebied, onder professionele lezers en liefhebbers van de Nederlandse literatuur in en buiten het taalgebied, met een focus op onderwijs.
De doelen van dit initiatief zijn tweeledig. In de eerste plaats willen we het debat over de literaire canon stimuleren en een platform bieden waar open en constructief van gedachten kan worden gewisseld. Daarnaast willen we het gezamenlijk literair erfgoed vieren en tot gespreksonderwerp maken.
Vier de klassieken
Is een literaire canon nog iets van deze tijd? Hoe zou een levendige en diverse literaire canon eruit moeten zien? Zijn er misschien meerdere canons? Daar praten we graag over verder en dat willen we ook vieren. Want mooie romans, gedichten, teksten of toneelstukken zijn van alle tijden, komen uit het hele Nederlandse taalgebied en zijn een feest om te lezen of naar te luisteren. Daarom is de presentatie van de resultaten van de enquête het startschot voor een reeks educatieve, culturele en wetenschappelijke evenementen, die kunnen uitgroeien tot een waar ‘Jaar van de literaire canon’. Een slinger van activiteiten die (onder de parapluterm ‘Canonfestival’) start in de Week van het Nederlands in oktober 2022.
Op 30 september 2022 trappen we af met de Nacht van de Canon bij de KANTL in Gent. Daarna laten we van ons horen met discussies, lezingen, voorstellingen en panelgesprekken met een educatief, wetenschappelijk of cultureel tintje, met diverse stemmen en vooral veel plezier in taal en literatuur.